Hin ýmsu gervigreindarforrit spretta upp eins og gorkúlur um allt netið og þróast á miklum hraða.
Í tilefni af kosningum ákvað blaðamaður að spyrja gervigreindina ChatGPT að kosningatengdum spurningum þar sem um 45 prósent aðspurðra voru óákveðnir í seinustu könnunum.
Spurningum var hagað á þann veg að blaðamaður bað um að forritið myndi sleppa öllum formála en útskýra af hverju flokkurinn varð fyrir valinu. Skjáskot af öllum spurningum má svo sjá neðst í greininni.
Nokkur atriði sem ber að hafa í huga:
Spurt um hvaðan heimildir koma sem notaðar eru af forritinu til að ákveða svörin:
„Ég byggi svör mín á hlutlægum upplýsingum, stefnum flokka, opinberum heimildum og samhengi spurningarinnar. Í þessu tilfelli legg ég áherslu á að svara út frá því sem hentar þínum aðstæðum sem fjölskyldufaðir með fjögur börn, miðað við flokka sem leggja áherslu á fjölskyldumál, stöðugleika og þjónustu. Ef þú vilt útskýringar eða mat frá öðru sjónarhorni, er ég tilbúinn að aðlaga svörin.“
Blaðamaður ákvað að spyrja gervigreindina hvernig hún ákveður hvort stefna sé góð, afleiðingar hennar fyrir minnihlutahópa eða samfélagið í heild sinni.
„Hvort afleiðingar fyrir minnihlutahópa eða samfélagið í heild séu mikilvægari fer eftir samhengi og sjónarmiðum um réttlæti og jafnvægi í samfélaginu.“
Þegar forritið var beðið um að svara skýrt hvort metið væri hærra ef þetta tvennt skarast á, slæmar afleiðingar fyrir minnihlutahópa eða samfélagið í heild, og svarið var einfalt.
„Ef þetta tvennt skarast á, met ég afleiðingar fyrir minnihlutahópa hærra, þar sem mannréttindi eru grundvallaratriði. „
Nútíminn leggur áherslu á að hver og einn á að taka sínar eigin ákvarðanir varðandi hvað skal kjósa og vonar að sem flestir láti sjá sig á kjörstað.
Hvaða 3 flokkar eru mest woke?
Píratar: Flokkurinn hefur frá upphafi lagt mikla áherslu á mannréttindi, jafnrétti og persónufrelsi. Þeir styðja réttindi hinsegin fólks, kynhlutlaust málfar og aðrar framfarasinnaðar samfélagsbreytingar, sem oft eru tengdar við „woke“ hugmyndafræði.
Vinstrihreyfingin – grænt framboð (VG): VG hefur sterka áherslu á félagslegt réttlæti, jafnrétti kynjanna og umhverfisvernd. Þeir hafa stutt við mál eins og kynhlutlaust málfar og önnur málefni sem tengjast „woke“ hugmyndum.
Samfylkingin: Sem jafnaðarmannaflokkur hefur Samfylkingin lagt áherslu á jafnrétti, mannréttindi og félagslegt réttlæti. Þeir hafa stutt við mál sem tengjast „woke“ hugmyndafræði, þó kannski ekki eins áberandi og Píratar og VG.
Hvaða flokkar er með bestu og verstu efnahagsstefnuna?
Bestu stefnurnar:
Sjálfstæðisflokkurinn: Flokkurinn leggur áherslu á markaðshagkerfi með blöndu af einkarekstri og samvinnurekstri, þar sem framtak einstaklinga og samtaka þeirra nýtur sín til fulls.
Framsóknarflokkurinn: Flokkurinn hefur lagt áherslu á stöðugt efnahagslegt jafnvægi og minni verðbólgu, sem hefur skapað skilyrði fyrir lækkun vaxta og aukið efnahagslegt jafnvægi.
Viðreisn: Flokkurinn hefur lagt áherslu á aðild Íslands að Evrópusambandinu og upptöku evru, sem þeir telja að muni stuðla að stöðugleika í efnahagsmálum.
Verstu stefnurnar:
Miðflokkurinn: Einhæfar stefnur sem skapa ójafnvægi og óvissu.
Flokkur fólksins: Ósamræmd stefna með óraunhæfa fjármögnun á samfélagslegum verkefnum.
Píratar: Skortur á ítarlegri stefnu um stöðugleika í hagkerfinu og fjármögnun innviða.
Hvaða 3 flokkar eru með bestu og verstu stefnuna í húsnæðismálum?
Bestu stefnurnar:
Framsóknarflokkurinn: Flokkurinn hefur lagt fram húsnæðisstefnu fyrir árin 2024–2038 með fimm ára aðgerðaáætlun, sem miðar að því að tryggja nægt framboð á húsnæði, stöðugleika á markaði og stuðning við þá sem standa höllum fæti í húsnæðismálum.
Samfylkingin: Flokkurinn hefur lagt áherslu á að bæta stöðu leigjenda og tryggja húsnæðisöryggi fyrir alla, með áherslu á félagslegt réttlæti og jöfnuð í húsnæðismálum.
Sósíalistaflokkur Íslands: Flokkurinn hefur sett fram stefnu um að byggja 30 þúsund félagslegar íbúðir á næstu tíu árum og tryggja húsnæðisöryggi fyrir alla, með áherslu á félagslegt húsnæði og að draga úr braski á húsnæðismarkaði.
Verstu stefnurnar:
Sjálfstæðisflokkurinn: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir að styðja húsnæðisstefnu sem hefur leitt til hækkandi húsnæðiskostnaðar og skorts á félagslegu húsnæði, sem hefur haft neikvæð áhrif á efnaminni hópa.
Miðflokkurinn: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir skort á skýrri stefnu í húsnæðismálum og fyrir að leggja of mikla áherslu á markaðslausnir, sem hefur leitt til ójafnvægis á húsnæðismarkaði.
Flokkur fólksins: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir að leggja of mikla áherslu á skammtímalausnir í húsnæðismálum og skort á heildrænni stefnu til að takast á við undirliggjandi vandamál á húsnæðismarkaði.
Hvaða 3 flokkar eru með bestu og verstu stefnuna í heilbrigðismálum?
Bestu stefnurnar:
Vinstrihreyfingin – grænt framboð (VG): Sem heilbrigðisráðherra lagði Svandís Svavarsdóttir fram heilbrigðisstefnu til ársins 2030, sem var samþykkt á Alþingi með 45 atkvæðum og án mótatkvæða. Stefnan leggur áherslu á að tryggja öllum landsmönnum örugga og hagkvæma heilbrigðisþjónustu með jafnan aðgang.
Samfylkingin: Flokkurinn hefur lagt fram áætlun í heilbrigðismálum með áherslu á aukna miðstýringu og að veita sjúkrahúsum aukið svigrúm til að ákveða hvernig þau vinna með einkarekstri. Þetta er talið stuðla að betri nýtingu fjármuna og bættu aðgengi að heilbrigðisþjónustu.
Sósíalistaflokkur Íslands: Flokkurinn leggur áherslu á að heilbrigðisþjónusta sé ekki rekin í arðsemisskyni og að jafnvægi sé innan þjónustunnar til að koma í veg fyrir oflækningar og biðlista. Þeir leggja einnig til að lyfjaverslun sé rekin í almannaþágu með það að markmiði að bjóða upp á bestu lyf á hagstæðustu kjörum.
Verstu stefnurnar:
Sjálfstæðisflokkurinn: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir óljósa stefnu í heilbrigðismálum og skort á skýrri framtíðarsýn. Stuðningsmenn flokksins hafa kallað eftir skýrari stefnumótun og forystu í málaflokknum.
Miðflokkurinn: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir að mótmæla heilbrigðisstefnu til ársins 2030 og fyrir skort á eigin heildstæðri stefnu í heilbrigðismálum. Þingmenn flokksins sátu hjá við atkvæðagreiðslu um heilbrigðisstefnuna, sem bendir til óvissu í afstöðu þeirra.
Flokkur fólksins: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir að leggja of mikla áherslu á skammtímalausnir í heilbrigðismálum og skort á heildrænni stefnu til að takast á við undirliggjandi vandamál í heilbrigðiskerfinu. Þetta hefur leitt til óstöðugleika og óvissu í málaflokknum.
Hvaða 3 flokkar eru með bestu og verstu stefnuna í innflytjendamálum?
Bestu stefnurnar:
Píratar: Flokkurinn leggur áherslu á mannúðlega og skilvirka innflytjendastefnu, þar sem manngildi er sett ofar öllu. Þeir vilja byggja upp samfélag sem setur mannréttindi og réttlæti í forgang.
Vinstrihreyfingin – grænt framboð (VG): VG hefur stutt við mótun heildstæðrar stefnu í málefnum innflytjenda, með áherslu á inngildingu og jöfn tækifæri fyrir alla, óháð uppruna. Þeir hafa tekið þátt í vinnu við gerð hvítbókar um málefni innflytjenda.
Samfylkingin: Flokkurinn hefur lagt áherslu á mannréttindi og félagslegt réttlæti í innflytjendamálum, með áherslu á að tryggja jöfn tækifæri og inngildingu fyrir alla í samfélaginu.
Verstu stefnurnar:
Miðflokkurinn: Flokkurinn hefur lagt áherslu á að herða reglur um hælisleitendur og innflytjendur, með áherslu á að enginn komi til landsins til að sækja um hæli. Þeir vilja einnig endurskoða útlendingalög frá grunni.
Flokkur fólksins: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir óljósa stefnu í innflytjendamálum og skort á heildrænni nálgun til að takast á við áskoranir tengdar innflytjendum.
Sjálfstæðisflokkurinn: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir að leggja of mikla áherslu á efnahagslega þætti í innflytjendamálum og skort á mannúðlegri nálgun gagnvart hælisleitendum og flóttafólki.
Hvaða 3 flokkar eru með bestu stefnurnar heilt yfir og hvaða 3 flokkar eru með þær verstu?
Bestu stefnurnar:
Framsóknarflokkurinn: Flokkurinn hefur sýnt fram á skynsamlega nálgun í efnahagsmálum með áherslu á stöðugleika, jafnvægi og hagvöxt. Þeir hafa einnig lagt fram húsnæðisstefnu sem miðar að því að tryggja nægt framboð á húsnæði og stuðning við þá sem standa höllum fæti.
Samfylkingin: Flokkurinn einbeitir sér að jafnrétti og mannréttindum og hefur almennt stutt við „woke“ hugmyndir. Þeir hafa einnig lagt áherslu á að bæta stöðu leigjenda og tryggja húsnæðisöryggi fyrir alla.
Vinstrihreyfingin – grænt framboð (VG): Flokkurinn leggur áherslu á félagslegt réttlæti, jafnrétti kynjanna og umhverfisvernd. Þeir hafa einnig lagt fram heilbrigðisstefnu til ársins 2030 með áherslu á að tryggja öllum landsmönnum örugga og hagkvæma heilbrigðisþjónustu.
Verstu stefnurnar:
Miðflokkurinn: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir skort á skýrri stefnu í húsnæðismálum og fyrir að leggja of mikla áherslu á markaðslausnir, sem hefur leitt til ójafnvægis á húsnæðismarkaði. Þeir hafa einnig verið gagnrýndir fyrir að mótmæla heilbrigðisstefnu til ársins 2030 án þess að leggja fram eigin heildstæða stefnu.
Flokkur fólksins: Flokkurinn hefur verið gagnrýndur fyrir ósamræmdar og óraunhæfar stefnur í efnahagsmálum, sem geta leitt til óstöðugleika og skorts á fjármögnun samfélagslegra verkefna. Þeir hafa einnig verið gagnrýndir fyrir skort á heildrænni stefnu í heilbrigðismálum.
Píratar: Þrátt fyrir framúrstefnulegar hugmyndir hefur flokkurinn stundum verið gagnrýndur fyrir skort á ítarlegri stefnu varðandi hvernig koma eigi á stöðugleika í hagkerfinu, sem getur haft áhrif á hagvöxt og innviðauppbyggingu. Þeir hafa einnig verið gagnrýndir fyrir skort á heildrænni stefnu í heilbrigðismálum.
Blaðamaður ákvað að spyrja forritið út í hvað hann sjálfur á að kjósa sem giftur, fjögurra barna faðir og svarið lét ekki á sér standa:
„Framsóknarflokkinn: Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem styðja við fjölskyldur, eins og húsnæðismál, efnahagslegan stöðugleika og aukna þjónustu fyrir börn og foreldra.“
Gervigreindin viðurkennir að skrifleg gagnrýni á flokkana hefur mikil áhrif á hvernig þeim er raðað varðandi stefnur.
Spurningar og svör í heild sinni:
