Það getur verið erfitt að átta sig á því hvort maður sé að verða fyrir heimilisofbeldi – sérstaklega ef ofbeldið er ekki líkamlegt, heldur andlegt, fjárhagslegt eða tilfinningalegt. Hér eru merki sem geta bent til þess að þú sért í óheilbrigðu og hugsanlega ofbeldisfullu sambandi:
1. Þér líður eins og þú þurfir að tipla á tánum
Ef þú ert stöðugt að reyna að forðast reiði, skapofsaköst eða refsingar maka þíns – og heldur aftur af sjálfum þér til að forðast vandræði – getur það verið merki um tilfinningalegt ofbeldi.
2. Þú ert niðurlægð/ur eða gagnrýnd/ur reglulega
Ef maki þinn gerir lítið úr þér, dregur úr sjálfstrausti þínu, kallar þig ljótum nöfnum, gerir grín að þér eða lætur þig finna fyrir því að þú sért „ómöguleg/ur“ – þá er það ekki ást, heldur stjórnun.
3. Hann/hún stjórnar hverja þú hittir og hvað þú gerir
Ef maki þinn reynir að einangra þig frá fjölskyldu, vinum eða vinnufélögum – eða fylgist með þér, krefst þess að fá lykilorðin þín og vill fá að vita hvar þú ert öllum stundum – er það stjórnsemi og möguleg tilraun til að einangra þig.
4. Þú hefur ekki stjórn yfir eigin peningum
Ef þú færð ekki að ráða peningamálum, vinnu eða eyðslu, eða færð ekki aðgang að sameiginlegum reikningum, getur það verið útgáfa af fjárhagslegu ofbeldi.
5. Þú ert ásökuð/aður um að vera orsök alls
Ef þú færð stöðugar ásakanir um að vera „of viðkvæm/ur“, „vera dramadrottning“ eða „að gera allt verra“ – jafnvel þegar þú ert að bregðast við óásættanlegri hegðun – getur verið að um gaslýsingu sé að ræða, sem er mjög algeng aðferð í ofbeldissamböndum.
6. Hótanir og ógnanir – beinar eða óbeinar
Þótt hann/hún hafi ekki snert þig, getur ofbeldi átt sér stað í gegnum hótanir: um að særa sig, þig, börnin eða dýrin – eða um að dreifa persónulegum upplýsingum um þig. Það er ofbeldi, jafnvel þótt það sé ekki sýnilegt.
7. Þér finnst þú ekki mega tala um vandamálin
Ef þú finnur að þú getur ekki tjáð þig um tilfinningar, þarfir eða ósætti – eða ert hrædd/ur við viðbrögðin – þá er sambandið byggt á ójafnvægi, ekki virðingu.
Hvað getur þú gert?
- Talaðu við einhvern sem þú treystir.
- Hafðu samband við fagaðila eða neyðarlínur t.d. 1717.
- Hafðu samband við Kvennaathvarfið.