RÚV greindi fyrst frá niðurstöðum nýrrar könnunar Prósents sem sýna að hátt í helmingur Íslendinga tekur aldrei lýsi (RÚV, 8. júní 2025). Þó margir tengi lýsi við barnæsku og heilsuvitund, virðist sífellt færra fólk – sérstaklega ungt – nenna því lengur.
Eldri kynslóðir halda í hefðina
Samkvæmt könnuninni taka 29% landsmanna lýsi daglega, en 45% taka það aldrei (Prósent, 2025). Notkun eykst með aldri: 44% fólks 65 ára og eldri taka lýsi daglega, en aðeins 21% þeirra sem eru 18–24 ára (Prósent, 2025). Yngra fólk forðast lýsi í miklum mæli – um helmingur þeirra undir 44 ára aldri sögðust aldrei taka það (Prósent, 2025).
Símon Gunnarsson sagði í viðtali við Fréttastofu RÚV að hann hefði tekið lýsi frá því hann man eftir sér. „Móðir mín kenndi mér þetta og ég hef ekkert vanið mig af því,“ sagði hann og bætti við að ungt fólk vilji yfirleitt ekki sjá lýsi – „ætli það sé ekki bragðið“ (RÚV, 2025).
„Ég bara man aldrei eftir því“
Feðginin Páll Gíslason og Hildur Inga Pálsdóttir sögðust bæði sleppa lýsinu. „Ég tek það ekki, en borða fjölbreyttan mat og hef aldrei séð tilganginn,“ sagði Páll (RÚV, 2025). Hildur sagðist hins vegar hafa áhuga á að taka lýsi en gleymi því oft og lýsi sé einfaldlega ekki til á heimilinu (RÚV, 2025).
Meiri notkun hjá körlum og menntuðum
Konur eru líklegri en karlar til að sleppa lýsi: 49% kvenna taka það aldrei, samanborið við 41% karla (Prósent, 2025). Dagleg notkun mælist hærri hjá körlum, 30% á móti 27% hjá konum (Prósent, 2025).
Einnig kemur fram munur eftir menntun: Rúmlega helmingur þeirra sem aðeins lokið hafa grunnskóla taka aldrei lýsi, á móti 38% þeirra sem lokið hafa framhaldsnámi í háskóla (Prósent, 2025). Háskólamenntaðir eru einnig örlítið duglegri að taka lýsi daglega – um 4% munur er þar á milli hópa (Prósent, 2025).
Könnunin
Könnun Prósents fór fram dagana 16. til 30. apríl 2025, með úrtaki upp á 2.200 einstaklinga og svarhlutfallið var 51%(Prósent, 2025; RÚV, 2025)